Nowy kraj, nowe możliwości, ale też wiele formalności do załatwienia. Jeśli właśnie przyjechałeś do Polski i szukasz pracy, ten przewodnik jest dla Ciebie! Znajdziesz tu wszystkie najważniejsze informacje – od legalizacji pobytu i pozwolenia na pracę po dostępne oferty i wskazówki, jak szybko odnaleźć się na rynku pracy. Chcemy, abyś czuł się pewnie i bezpiecznie, dlatego jako agencja pracy wspieramy Cię na każdym kroku. Sprawdź, co musisz wiedzieć, by rozpocząć pracę w Polsce bez stresu!
Kiedy obywatel Ukrainy może legalnie pracować w Polsce
Obywatele Ukrainy mogą legalnie podjąć pracę w Polsce pod warunkiem spełnienia określonych wymagań dotyczących pobytu i zatrudnienia.
Warunki legalnej pracy
Obywatel Ukrainy może pracować w Polsce, jeśli:
- przebywa w kraju legalnie i posiada ważny tytuł pobytowy,
- wjechał do Polski legalnie z terytorium Ukrainy od 24 lutego 2022 roku w związku z działaniami wojennymi i zadeklarował zamiar pozostania.
Zatrudnienie może odbywać się na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej.
Tytuł pobytowy – co to jest?
Dokumenty umożliwiające legalny pobyt w Polsce to między innymi:
- Zezwolenie na pobyt stały
- Zezwolenie na pobyt czasowy
- Paszport (w przypadku ruchu bezwizowego)
- Zaświadczenie o korzystaniu z ochrony czasowej wydane przez Urząd do Spraw Cudzoziemców
Wyjątek!
Na mocy Ustawy z 12 marca 2022 r. prawo do legalnej pracy przysługuje także małżonkowi obywatela Ukrainy, jeśli:
- nie posiada obywatelstwa ukraińskiego,
- przybył do Polski z Ukrainy w związku z wojną,
- przebywa w Polsce legalnie.
W takim przypadku podjęcie zatrudnienia jest możliwe na podstawie powiadomienia dokonanego przez pracodawcę.
Jak długo pobyt w Polsce na specjalnych zasadach jest legalny
Pobyt obywateli Ukrainy w Polsce na specjalnych zasadach jest legalny do 30 września 2025 roku, pod warunkiem że nie korzystają oni z ochrony czasowej w innym kraju UE i nie posiadają innego tytułu pobytowego. Ochrona ta dotyczy osób, które przybyły do Polski w związku z działaniami wojennymi od 24 lutego 2022 roku.
Warto pamiętać, że prawo do legalnego pobytu może zostać utracone w przypadku opuszczenia Polski na okres dłuższy niż 1 miesiąc. Wyjątek stanowią osoby delegowane do pracy lub usług za granicą przez polskie podmioty.
Termin, do którego możliwy jest wjazd do Polski na szczególnych zasadach, będzie określony w przyszłych przepisach. Dlatego warto śledzić zmiany prawne, aby zachować legalność pobytu.
Zatrudnienie na podstawie stempla
Obywatele Ukrainy, którzy złożyli wniosek o zezwolenie na pobyt w Polsce, mogą legalnie pracować na podstawie tzw. stempla w paszporcie. Stempel ten jest potwierdzeniem, że procedura legalizacji pobytu została rozpoczęta, a ich status w Polsce pozostaje uregulowany do momentu wydania ostatecznej decyzji. W tym przypadku pracodawca ma jedynie obowiązek zgłoszenia zatrudnia do Urzędu Pracy.
Warto pamiętać, że legalność pobytu i możliwość pracy trwają do chwili, gdy decyzja o zezwoleniu na pobyt stanie się ostateczna. Dlatego kluczowe jest monitorowanie statusu wniosku i terminowe dopełnienie wszelkich formalności.
Jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy
Legalne zatrudnienie obywatela Ukrainy w Polsce jest możliwe, jeśli jego pobyt na terenie kraju jest zgodny z przepisami. Dotyczy to również małżonków obywateli Ukrainy bez ukraińskiego obywatelstwa oraz członków najbliższej rodziny obywatela Ukrainy posiadającego Kartę Polaka.
Aby zatrudnić obywatela Ukrainy, wystarczy w ciągu 7 dni od rozpoczęcia pracy zgłosić ten fakt do powiatowego urzędu pracy właściwego dla siedziby lub miejsca zamieszkania pracodawcy. Powiadomienie składa się elektronicznie poprzez portal praca.gov.pl, korzystając z formularza „Powiadomienie o powierzeniu wykonywania pracy obywatelowi Ukrainy” (PSZ-PPWPU).
Ta procedura obejmuje zarówno osoby, które przybyły do Polski po 24 lutego 2022 roku w związku z wojną, jak i te, które legalnie przebywają w Polsce na innej podstawie, np. posiadając zezwolenie na pobyt czasowy.
Warto pamiętać, że:
- Obywatel Ukrainy, który przyjechał do Polski po 24 lutego 2022 roku w wyniku działań wojennych, może być zatrudniony wyłącznie na podstawie powiadomienia – inne formy, np. oświadczenie o powierzeniu pracy, nie mają zastosowania.
- Jeśli obywatel Ukrainy posiada ważne zezwolenie na pobyt lub wizę, można go zatrudnić zarówno na podstawie powiadomienia, oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi, jak i zezwolenia na pracę.
Pracownik zatrudniony na podstawie powiadomienia może swobodnie zmienić pracodawcę – nowy pracodawca musi jednak złożyć powiadomienie w terminie 7 dni.
Jakie obowiązki ma pracodawca
Każdy pracodawca zatrudniający pracownika musi przestrzegać szeregu obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy. Przede wszystkim zobowiązany jest do wypłaty wynagrodzenia, które nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie określone na dany rok. W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4666 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa przy umowach cywilnoprawnych to 30,50 zł brutto.
Jeśli zatrudniasz cudzoziemca, masz dodatkowe obowiązki. Musisz zawrzeć z nim pisemną umowę, której warunki są zgodne z powiadomieniem złożonym do urzędu pracy. Co ważne, przed podpisaniem umowy powinieneś dostarczyć jej tłumaczenie na język zrozumiały dla pracownika. Ponadto, wymiar czasu pracy lub liczba godzin nie mogą być niższe niż wskazane w powiadomieniu.
Każdego pracownika, niezależnie od obywatelstwa, jeśli wymaga tego jego status, należy zgłosić do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych w ZUS w ciągu 7 dni od rozpoczęcia pracy. Dzięki temu uzyskuje on prawo do świadczeń w razie choroby, wypadku przy pracy, a także świadczeń macierzyńskich oraz dostępu do publicznej służby zdrowia (z wyjątkiem osób zatrudnionych na umowę o dzieło).
Przestrzeganie tych zasad to nie tylko obowiązek prawny, ale także sposób na zapewnienie stabilnych i bezpiecznych warunków pracy.
Źródła:
https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00211#1
https://www.praca.gov.pl/eurzad/strona-glowna
https://www.strazgraniczna.pl/pl/aktualnosci/13510,Informacja-dla-obywateli-Ukrainy.html
Konwencja wykonawcza do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 roku
Rozporządzenia Rady (WE) nr 1030/2002
Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa
Ustawa z dnia 8 kwietnia 2022 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw